Monetary-credit Policy Developments of Central Bank of Armenia in June, 2018

Հայկազ Արամյան
ՀՊՏՀ «Ամբերդ» հետազոտական կենտրոնի
փորձագետ

ՀՀ ԿԲ դրամավարկային քաղաքականության զարգացումները 2018թ հունիսին

2018թ. հունիս ամսին ևս ՀՀ ֆինանսական շուկան սպասում էր ՀՀ ԿԲ նիստին, որի ընթացքում պետք է քննարկվեին ՀՀ ԿԲ դրամավարկային քաղաքականության հիմանական տոկոսադրույքների փոփոխման հարցը: Չնայած շուկայում ձևավորված սպասումներին ՀՀ ԿԲ-ն այս ամիս ևս անփոփոխ թողեց վերոնշյալ տոկոսադրույքները: Մասնավորապես 2018թ. Հունիսի 26-ի ՀՀ ԿԲ խորհրդի նիստում նշվում է` «ԿԲ Խորհուրդը նպատակահարմար է գտնում պահպանել ընդլայնող դրամավարկային պայմանները՝ անփոփոխ թողնելով վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը, համաշխարհային տոկոսադրույքների աճի ներքո: Միևնույն ժամանակ Խորհուրդը գնահատում է, որ, չնայած առկա ցածր գնաճային միջավայրին, միջնաժամկետ հատվածում դեռևս պահպանվում է խթանող դրամավարկային պայմանների աստիճանական չեզոքացման անհրաժեշտությունը՝ գնաճի նպատակի իրագործման համար»:
ՀՀ ԿԲ-ն ընդլայնող դրամավարկային պայմանների պահպանումը նախևառաջ բացատրել է 2018թ. երկրորդ եռամսյակում տնտեսական ակտիվության սպասվածից բարձր գնահատմամբ՝ պայմանավորված շինարարության և ծառայությունների ոլորտներում դիտված արտադրողականության բարձր աճով, ինչպես նաև տնտեսության վրա իրականացվող հարկաբյուջետային քաղաքականության սպասվածից զսպող ազդեցությամբ:
2017թ. փետրվար ամսից ի վեր սահմանված են դրամավարկային քաղաքականության հետևյալ տոկոսադրույքները՝ դրամական միջոցների ներգրավման տոկոսադրույք - 4,5%, լոմբարդային ռեպո տոկոսադրույք - 7,5%, վերաֆինանսավորման տոկոսադրույք - 6%:
Չնայած տոկոսադրույքների անփոփոխ մնալուն, ՀՀ ԿԲ-ն հունիս ամսվա ընթացքում բավականին ակտիվ է եղել դրամավարկային քաղաքականության շուկայական գործառնություններն իրականացնելիս, որի արդյունքում տնտեսությունում փողի բազան մայիս ամսվա համեմատ աճել է 7.15 տոկոսով և կազմել 975,849 մլն ՀՀ դրամ: Ընդ որում փողի բազայի կառուցվածքում զգալի աճել է արտարժույթով թղթակցային հաշիվների հոդվածը. աճը նախորդ ամսվա համեմատ կազմել է 36.14 տոկոս: Չնայած դրան արտարժույթով թղթակցային հաշիվների տեսակարար կշիռը նվազել է մայիս ամսվա համեմատ, փոխարենը աճել է դրամով թղթակցային հաշիվների և ԿԲ-ից դուրս կանխիկ դրամի տեսակարար կշիռները փողի բազայի կառուցվածքում: Աճը կազմել է համապատասխանաբար 4.53 և 1.48 տոկոս:

Փողի բազայի կառուցվածքը 2018թ. մայիս-հունիս ամիսներին

Չնայած այն հանգամանքին, որ փողի բազան հունիս ամսվա ընթացքում աճել է, ՀՀ ԿԲ-ն դրամավարկային քաղաքականության գործիքների միջոցով նպաստել է իրացվելիության կրճատմանը (ինչպես արդեն նշել ենք փողի բազայի աճը պայմանավորված է եղել գերազանցապես առևտրային բանկերի արտարժույթով թղթակցային հաշիվների աճով, այն է ՀՀ ԿԲ պահուստավորման քաղաքականությամբ (փուլերով)):
Իրացվելիության ներարկման նպատակով հունիս ամսվա ընթացքում ՀՀ ԿԲ-ն կիրառել է ռեպո, լոմբարդային ռեպո գործիքները, և վերջիններիս միջոցով շուկա է ներարկել 141,000,000,000 ՀՀ դրամ (համապատասխանաբար 100,000,000,000 և 41,000,000,000 ՀՀ դրամ ծավալներով): Համեմատելով նախորդ ամսվա հետ ՀՀ ԿԲ-ն 1.88 տոկոսով պակաս գումար է ներարկել ֆինանսական շուկա, ընդ որում, ռեպո գործիքի կիրառմամբ ներարկված դրամական միջոցների ծավալը աճել է 47 տոկոսով, իսկ լոմբարդային ռեո գործիքի կիրառմամբ նվազել 46 տոկոսով:

ՀՀ ԿԲ-ի կողմից իրացվելիության ներարկման նպատակով կիրառված գործիքների ծավալը 2018թ. մայիս-հունիս ամիսներին

Իրացվելիության կրճատման նպատակով ՀՀ ԿԲ-ն հունիս ամսվա ընթացքում կիրառել է արտարժույթի ներգրավման սվոփ, դրամական միջոցների ներգրավման սակարկություն և դրամական միջոցների ներգրավում (ավանդ) դրամավարկային քաղաքականության գործիքները, որոնց միջոցով շուկայից ներքաշել է 191,375,000,000 ՀՀ դրամ ծավալով դրամական միջոցներ (համապատասխանաբար 25,000,000, 35,400,000,000, 155,950,000,000 ՀՀ դրամ ծավալներով): Համեմատելով նախորդ ամսվա հետ ՀՀ ԿԲ-ն 0.44 տոկոսով պակաս գումար է ներքաշել ֆինանսական շուկայից, ընդ որում, արտարժույթի ներգրավման սվոփ և դրամական միջոցների ներգրավում գործիքների կիրառմամբ ներքաշված դրամական միջոցների ծավալը նվազել է համապատասխանաբար 32 և 4 տոկոսով, իսկ դրամական միջոցների սակարկության գործիքի կիրառմամբ աճել 22 տոկոսով:

ՀՀ ԿԲ-ի կողմից իրացվելիության կրճատման նպատակով կիրառված գործիքների ծավալը 2018թ. մայիս-հունիս ամիսներին

Ամփոփելով նշենք, որ հունիս ամսվա ընթացքում չնայած դրամավարկային քաղաքականության տոկոսադրույքների անփոփոխ մնալուն՝ ՀՀ ԿԲ-ն վարել է զսպող դրամավարկային քաղաքականություն՝ առավել հաճախ ու մեծ ծավալներով կիրառելով իրացվելիության կրճատմանն ուղղված դրամավարկային քաղաքականության գործիքներ: Այդուհանդերձ, փողի բազան նախորդ ամսվա համեմատ աճել է պայմանավորված առևտրային բանկերի արտարժութային թղթակցային հաշիվների աճով:

Հուլիս 2018