Վիճակագրության ամբիոն

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ամբիոնի վարիչ` Քթոյան Արմեն Մամիկոնի, տ.գ.թ., դոցենտ

Պատմությունը, գործունեությունը

ՀՊՏՀ վիճակագրության ամբիոնը հիմնադրվել է 1966 թ.: Որպես ուսումնական առարկա` «Վիճակագրությունը» դասավանդվել է ԵՊՀ տնտեսագիտական ֆակուլտետի բոլոր մասնագիտությունների ուսանողների համար՝ համալսարանի ստեղծման առաջին օրվանից: 1964 թ. ԵՊՀ-ն թողարկել է «Վիճակագրություն» մասնագիտության գծով առաջին շրջանավարտները: Դրանից երկու տարի անց (1966 թ.) նույն ֆակուլտետի կազմում ստեղծվել է վիճակագրության ամբիոնը, որի առաջին վարիչ է ընտրվել տ.գ.թ., դոցենտ Շավարշ Միհրանի Մանուկյանը: 1975 թ. տնտեսագիտական ֆակուլտետն առանձնացավ ԵՊՀ-ից, որի բազայի վրա ստեղծվեց Երևանի ժողովրդական տնտեսության ինստիտուտը (այժմ` Հայաստանի պետական տնտեսագիտական համալսարան):
Ամբիոնի առաքելությունն է՝ որակյալ կրթության և հետազոտությունների միջոցով նպաստել հարուստ գիտելիքով և կիրառական հմտություններով, ստեղծարար և քննադատական մտածողությամբ օժտված, մրցունակ և փոփոխությունների ունակ մասնագետների ձևավորմանը։
Ամբիոնը սերտ կապեր ունի ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի հետ, իր մասնակցությունն է ցուցաբերում «Պետական վիճակագրական աշխատանքների ծրագրի» նախագծի ամենամյա քննարկումներին: Ամբիոնի ներկայացուցիչը հանդիսանում է Վիճակագրական կոմիտեի հանրային խորհրդի անդամ, նաև անդամակցում է ՀՀ կենտրոնական բանկի փորձագետների խորհրդին։
Ամբիոնի աշխատակազմը հետամուտ է ամբիոնի առաքելության կենսագործմանը՝ հիմքում ունենալով հետևյալ արժեքային կողմնորոշիչները մտավոր աշխատանք, բուհի և ամբիոնի շահերի առաջնայնություն, թիմային ոգի, ներամբիոնային և միջամբիոնային ակտիվ փոխգործակցություն, հարաբերությունների կառուցում փոխադարձ հարգանքի, բարեհաճության վրա, ստեղծագործականություն, նորարարականություն, մասնագիտական աճ, ինքնազարգացման անընդհատություն, կողմնորոշում դեպի ընդհանուր նպատակներն ու հաջողությունը:

Վարիչները

  • տ.գ.թ., դոցենտ Շ․ Մանուկյան (1966-1972 թթ.)
  • տ.գ.դ., պրոֆեսոր Ա․ Կարապետյան (1972-1975 թթ.)
  • տ.գ.դ., պրոֆեսոր Ց․ Մահտեսյան (1975-1996 թթ.)
  • տ.գ.թ., դոցենտ Հ․ Հակոբյան (1996-2008 թթ.)
  • տ.գ.թ., դոցենտ Ա․ Կոստանդյան (2008-2014 թթ.)
  • տ.գ.թ., դոցենտ, ժ/պ Կ․ Հակոբյան (2014-2016 թթ.)
  • տ.գ.թ., դոցենտ, ժ/պ Մ․ Մովսիսյան (2016-2017 թթ.)
  • 2017 թվականից մինչ օրս տ.գ.թ., դոցենտ Ա․ Քթոյան

Մասնագիտություն, մասնագիտացում

Բակալավրիատ

  • Վիճակագրություն

Մագիստրատուրա

  • Կիրառական վիճակագրություն և տվյալների գիտություն

2022-2023 ուստարում ամբիոնում մշակվել և ներդրվել է նոր բակալավրական կրթական ծրագիր, որով հետայսու կատարվելու է բակալավրիատում ընդունելությունը, իսկ ծրագրի շրջանավարտները ստանալու են «Կիրառական վիճակագրություն և տվյալների գիտություն» որակավորումը։
«Կիրառական վիճակագրություն և տվյալների գիտություն» որակավորում շնորհող մագիստրոսական կրթական ծրագիրը, որը ներդրվել է էլ ավելի վաղ՝ 2020-ին, արմատապես վերափոխվել է, դրանում ներառվել են տվյալների գիտության և կիրառական վիճակագրության մասնագիտական հմտությունների ձևավորման վերջին միտումներին համահունչ դասընթացներ, կրթական տեխնոլոգիաներ։ 2024-25 ուսումնական տարվանից մագիստրատուրայում ընդունելությունը կանցկացվի հենց այդ նորացված կրթական ծրագրով։
Ամբիոնի մասնագիտական կրթական ծրագրերի յուրացման արդյունքում ձևավորված գիտելիքն ու վերջնարդյունքները կարող են կիրառվել ամենատարբեր ոլորտներում, հանրային ու մասնավոր ընկերություններում, ֆինանսական և ոչ ֆինանսական կազմակերպություններում։

Դասընթացները բակալավրիատում

Ամբիոնի կողմից ՀՊՏՀ բակալավրական 9 մասնագիտական կրթական ծրագրերում դասավանդվում են՝

  • Վիճակագրության տեսության հիմունքներ
  • Վիճակագրության տեսություն և մաթեմատիկական վիճակագրություն
  • Կիրառական վիճակագրության հիմունքներ
  • Բիզնես վիճակագրություն
  • Մաթեմատիկական վիճակագրություն
  • Վիճակագրություն
  • Որակական մեթոդները բիզնեսում

«Վիճակագրություն» բակալավրական մասնագիտության շրջանակներում դասավանդվում են շուրջ 20 մասնագիտական դասընթացներ, այդ թվում՝

  • Վիճակագրության տեսություն
  • Կիրառական վիճակագրություն
  • Ընտրանքային հետազոտությունների մեթոդները
  • Վերլուծության բազմաչափ վիճակագրական մեթոդներ
  • Տնտեսական ռիսկերի վիճակագրական վերլուծություն
  • Ոչ թվային տեղեկատվության վիճակագրական վերլուծություն
  • Բազմաչափ վիճակագրական վերլուծություն
  • ժամանակային շարքերի վերլուծություն և կանխատեսում
  • Ակտուար հաշվարկների հիմունքներ
  • Մակրոտնտեսական վիճակագրություն
  • Միկրոտնտեսական վիճակագրություն
  • Սոցիալական վիճակագրություն
  • Ժողովրդագրություն
  • Շրջակա միջավայրի վիճակագրություն
  • Ֆինանսական վիճակագրություն

Դասընթացները մագիստրատուրայում

«Կիրառական վիճակագրություն և տվյալների գիտություն» մագիստրոսական կրթական ծրագրի շրջանակում մագիստրանտները ևս ուսումնասիրում են առարկայական դասընթացների լայն շրջանակ․

  • Որոշումների կայացում տվյալների հիման վրա
  • Կիրառական վիճակագրություն բիզնեսի համար
  • Տվյալների բազմաչափ վիճակագրական վերլուծություն
  • Ֆինանսական և դրամական վիճակագրություն
  • Աշխարհագրական և տարածական վերլուծություն (GIS համակարգերի կիրառմամբ)
  • Գործարար ռիսկերի վիճակագրական վերլուծություն
  • Որակական մեթոդները բիզնեսում
  • Բիզնես ռազմավարության վիճակագրական վերլուծություն և գնահատում
  • Հանրային քաղաքականության վիճակագրական վերլուծություն

Բուհի ոչ մասնագիտական մագիստրոսական խմբերում դասավանդվում են՝

  • Վիճակագրությունը բիզնեսում
  • Հետազոտության մեթոդներ
  • Տվյալագիտություն
  • Տվյալագիտությունը տնտեսագիտությունում
  • Ժամանակային շարքերի վերլուծություն

Գիտահետազոտական աշխատանքները

Ամբիոնը մասնակցում է ինչպես համալսարանում, այնպես էլ այլ կազմակերպությունների ու ծրագրերի շրջանակներում կատարվող գիտահետազոտական աշխատանքների, գիտաժողովների ու սեմինարների: Ամբիոնի աշխատակիցներից կազմված հետազոտական խումբը վերջին տարիներին մի շարք հետազոտություններ է կատարել ՀՊՏՀ «Ամբերդ» հետազոտական կենտրոնի ծրագրերի շրջանակներում։
Ամբիոնի աշխատակիցները մասնակցել են տարբեր կառույցների ֆինանսավորմամբ իրականացված հետազոտական ծրագրերի կատարմանը, որոնք, մասնավորապես, առնչվում են արդի իրողությունների պայմաններում տնտեսական խնդիրների ուսումնասիրությանը, մարտահրավերների համակարգային վիճակագրական հետազոտմանը։ Ամբիոնը կարևոր առաքելություն ունի ՀՊՏՀ-ում հետազոտական գործունեության ակտիվացման խնդրի լուծման տիրույթում, որը, ի մասնավորի, հանգում է համալսարանի աշխատակիցների, սովորողների և այլ շահագրգիռ անձանց մոտ հետազոտական մեթոդների գործադրման հմտությունների զարգացմանը նպաստելը, ինչպես նաև համալսարանում կատարվող ամենատարբեր ուսումնասիրությունների, հարցումների արդյունքների ամփոփման, վերլուծության աշխատանքներում ակտիվ մասնակցությանը։
Ամբիոնը ներկայումս կատարում է «Տնտեսության մրցունակության բարձրացումը նորարարական համակարգի զարգացման միջոցով. միջազգային փորձ և հայաստանյան իրողություններ» ամբիոնային հետազոտական թեման։ Մինչ այդ, ներամբիոնային հետազոտությունների շրջանակներում կատարված աշխատանքները, ի թիվս ամենատարբեր ոլորտների, առնչվել են բյուջետային ծախսերի արդյունավետության գնահատման վիճակագրական մեթոդների ու գործիքների ուսումնասիրությանը, ՀՀ-ում դրանց տեղայնացման խնդիրների դիտարկմանը։
Համալսարանի մի շարք ամբիոնների մագիստրոսական ծրագրերում ամբիոնը ներգրավված է որպես հետազոտական մեթոդների ու տվյալագիտության գծով վերջնարդյունքների ձևավորման պատասխանատու կողմերից մեկը և դրանց համապատասխան մշակել ու ներկայացնում է առարկայական ծրագրեր։
Վերջին 5 տարիների ընթացքում ամբիոնի աշխատակիցները հրատարակել են 6 մենագրություն, 2 ուսումնամեթոդական ձեռնարկ, 3 դասախոսությունների տեքստ, 4 հետազոտական աշխատանք, ավելի քան 60 հոդված, որից 12-ը միջազգային հրապարակումներ են:

Ամբիոնի կազմը

  1. Քթոյան Արմեն Մամիկոնի - ամբիոնի վարիչ, տ.գ.թ., դոցենտ
  2. Մովսիսյան Մանուկ Էդվարդի - տ.գ.թ., դոցենտ
  3. Ենգիբարյան Նարինե Հենրիկի - տ.գ.թ., դոցենտ
  4. Ֆիդանյան Լիանա Աշոտի - տ.գ.թ., դոցենտ
  5. Շիրինյան Անուշ Յուրիի - տ.գ.թ., դոցենտ
  6. Գևորգյան Ռուզաննա Վլադիկի - տ.գ.թ., դոցենտ
  7. Մարտիրոսյան Բակուր Վանուշի - տ․գ․թ․, դոցենտ
  8. Մուրադյան Վահագն Սոսի - տ․գ․թ․ դոցենտ
  9. Առաքելյան Ռուզաննա Վոլոդյայի - դասախոս
  10. Մատինյան Աննա Սանասարի - դասախոս
  11. Խաչատրյան Անի Սամվելի - տ.գ.թ., դասախոս
  12. Քալանթարյան Լուսինե Պարույրի – դասախոս
  13. Աֆյան Դիանա Գրիշայի - տ.գ.թ., դասախոս
  14. Պետրոսյան Գարիկ Արմենակի - դասախոս
  15. Բաղդասարյան Արտակ Գրիգորի - դասախոս
  16. Ավանեսովա Մարիա Արթուրի - ասիստենտ
  17. Հովհաննիսյան Աստղիկ Մերուժանի - ասիստենտ
  18. Պապոյան Տաճատ Արտյոմի - ասիստենտ
  19. Ղալայան Տիգրան Ասատուրի - ասիստենտ
  20. Համբարձումյան Սուսաննա Հայկի - ավագ լաբորանտ

Հասցե` ՀՀ, ք. Երևան, 0069, Պարույր Սևակի 77, ՀՊՏՀ վիճակագրության ամբիոն
Հեռ.` (+37410) 24 70 90,
Էլփոստ՝ asue.statistics@gmail.com